Divan Edebiyatıyla İlgili Yeni Bir Yayın: “Riyâzu’l-Cinân”

Cinânî’nin “Riyâzu’l-Cinân” mesnevisi Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu yayınları arasından çıktı.

Siyaset ve ahlaka dair eğitici bir mesnevi olan “Riyâzu’l-Cinân”, Mahmut ŞARLI’nın hazırladığı doktora tezinin gözden geçirilmiş hâliyle okuyucuya sunuldu.

Mahmut ŞARLI’nın yaptığı açıklamaya göre Cinânî’nin “Riyâzu’l-Cinân” mesnevisi, divan edebiyatının sosyal meselelere ilgisiz kaldığı iddiasını çürüten, mahallîleşme eğiliminin örneklerinden olan bir eserdir. Bursa’nın, Muradiye semtinde dünyaya gelen Cinânî 16. yüzyıl Osmanlı sahasının önde gelen edebî şahsiyetlerinden biri olup, Türkçe, Arapça ve Farsça şiirler yazarak hat sanatıyla ilgilenmiştir.

Yazarın hayatı ve eserleri üzerinde üç ciddi çalışma yapılmış olup birincisi, Cihan OKUYUCU tarafından hazırlanıp 1994 yılında Türk Dil Kurumu yayınlarından çıkan “Dîvân”, ikincisi Mustafa ÖZKAN tarafından hazırlanıp 1990 yılında İstanbul Üniversitesi yayınlarından çıkan “Cilâü’l-kulûb”, üçüncüsü ise Osman ÜNLÜ tarafından hazırlanıp 2009 yılında Harvard University The Department of Nearn Eastern Languages and Civilizations yayınlarından çıkan “Bedâyi’ü’l-âsâr”dır.

Eser giriş, metin ile ilgili bilgiler, metin ve tıpkıbaskı bölümlerinden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde, Cinânî’nin hayatı, yaşadığı devir, edebî şahsiyeti ve eserleri, dili hakkında bilgi verilmektedir. Akabinde, “Riyâzu’l-Cinân”ın şekil, muhteva hasiyetleri, nazire olduğu söylenen eserlerle mukayesesi ve “Atabetü’l-Hakâyık” ve “Kutadgu Bilig” ile benzerliklerine değinilmiştir. Neşirde eserin dokuz nüshaya dayanan tenkitli, çeviri yazılı metni de yer almaktadır. Çeviri yazılı metnin ardından eserin günümüz Türkçesine aktarılmış hâli ve tıpkıbaskısı verilmiştir.