BE Prof. Dr. Derya ÖRS

1966 yılı Konya doğumlu olan Derya Örs, ilk, orta ve lise öğrenimini Akşehir ve Konya’da gördükten sonra, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Fars Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nda (1985-1989) lisans eğitimini tamamlayarak 07.03.1990’da adı geçen Anabilim Dalına araştırma görevlisi olarak atanmıştır.

İlhanlı tarihiyle ilgili “Kâşânî, Târîh-i Olcaytu (İnceleme-Çeviri)” başlıklı yüksek lisans tezini 21.10.1992’de, Akkoyunlu tarihiyle ilgili “Fazlullah b. Rûzbihân-i Huncî ve Târîh-i Âlem-ârâ-yi Emînî’si (İnceleme-Farsça Metin Neşri-Çeviri)” başlıklı doktora tezini 12.01.1999’da savunmuştur.

Polatlı Topçu ve Füze Okulu’nda yedek subay aday öğrenci eğitimini bitirdikten sonra İstanbul Küçükyalı’da “K.K.K. Lisan Okulu Farsça Bölümü’nde” yedek subay olarak öğretmen ve çevirmen sıfatıyla vatani görevini (Mart 1999-Temmuz 2000) ifa etmiştir.

13.03.2002’de yardımcı doçent kadrosuna atanmış, 16.04.2002’de doçent olmuş, 25.04.2010’da profesör unvanını aldıktan sonra 13.01.2011’de Ankara’da beşinci devlet üniversitesi olarak kurulan Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi’ne kurucu dekan olarak atanmıştır. Yaklaşık iki yıl süren bu görevin ardından, 03.11.2012-14.01.2019 tarihleri arasında Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanlığı görevini yürütmüş, bu arada Yunus Emre Vakfı Mütevelli Üyeliğinde bulunmuş (2014-2017), Türkiye Bilimler Akademisi Türk İslam Bilim Dizisi Yayın Kurulu Üyeliği yapmış (2016-2018), 15 Ocak 2019 tarihi itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti Tahran Büyükelçisi olarak atandığı görevinden 1 Mart 2023 itibarıyla dönen Derya Örs, 26 Haziran 2023 tarihinde Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanlığına yeniden atanmıştır.

Akademik hayatı boyunca çok sayıda yüksek lisans ve doktora tezi yöneten Derya Örs, şarkiyat ve sosyal bilimler alanında yayın yapan kimi ulusal ve uluslararası akademik dergilerde hakemlik ve yayın kurulu üyeliği yapmıştır. Fars Dili ve Edebiyatı alanında çok sayıda telif ve tercüme makale, kitap, ansiklopedi maddesi ve bilimsel bildirisi bulunan Derya Örs, şarkiyat alanında yayın yapmak üzere kurulan Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi’nin (2001-) kurucularından ve editörlerinden birisi olup uzun yıllar, Ankara’da bulunan Mevlana Araştırmaları Derneği’nde “Mevlana’dan Gazel Okumaları” (2004-2011) ve Türkiye Yazarlar Birliği’nde “Mesnevi Şerhi” (2005-2011) derslerine katkı vermiştir.

Çalışmalarını klasik ve çağdaş Fars dili ve edebiyatı, İran tarihi, yazma eser metin neşri, yazma eser kataloglaması, tarihî ve güncel Farsça-Türkçe sözlük yazımı, Osmanlı Türkçesi sözlük yazımı, Arap harfli Türkçe edebiyat ve tarih kitaplarının neşri üzerine yoğunlaştıran Derya Örs, özellikle Konya ve onunla bütünleşen Hz. Mevlânâ ve eserleri hakkında çalışmalar yapmış, Prof. Dr. Adnan Karaismailoğlu ile “Mesnevî-i Manevî’nin” Farsça metnini hazırlamış (2006), Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç ile Mesnevi’yi (6 Cilt, 2007) Türkçeye kazandırmıştır.

Türk dünyasına yaptığı üstün hizmetlerden dolayı TÜRKSOY 25. Yıl Madalyası’na layık görülmüş, Azerbaycan-Türkiye dostluğunun gelişmesine katkılarından dolayı 2016 yılında Azerbaycan Millî İlimler Akademisi tarafından “Fahri Doktora” unvanı ile taltif edilmiş, 2020 yılında İran İslam Cumhuriyeti Fars Dili ve Edebiyatı Akademisi şeref üyeliğine seçilmiştir.

Akademik çalışmalarının yanı sıra TRT için, klasik Türk edebiyatı sohbetlerini içeren Dürr-i Meknun (2014-2015, 25 Bölüm) ve dokuz Balkan ülkesindeki Türk-İslam varlığını konu alan Gönül Yolu (2016-2017, 13 Bölüm) adlı programları bizzat hazırlamış ve sunmuştur.

Evli ve iki çocuk sahibi olan Derya Örs, Farsça ve İngilizce bilmektedir.