TDK’den Kırım Tatar Türkçesi Sözlüğü

Türk Dil Kurumu, Kırım Tatar Türkçesi üzerine hazırlanan en kapsamlı sözlüklerden biri olan “Kırım Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi-Rusça Sözlük”ü okuyucuyla buluşturdu.

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesinde yer alan kurumlardan biri olan ve farklı dillerin sözlüklerin yayımlamayı sürdüren Türk Dil Kurumu, Türk lehçelerinin sözlüklerini de yayımlıyor. Kurum, bu zamana kadar Azerbaycan, Hakas, Karaçay-Malkar, Kıpçak, Kırgız, Kumuk ve Yakut Türkçesi sözlüklerini yayımladı. 2017’de ise Kurum hacimli bir Başkurt Türkçesi sözlüğü yayımlayarak alandaki mühim bir boşluğu doldurmuştu. Şimdi ise kapsamlı bir Kırım Tatar Türkçesi sözlüğü Kurumun yayınları arasındaki yerini aldı.

“Kırım Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi-Rusça Sözlük” Prof. Dr. Refik Muzafarov’un 1973’te tamamladığı ancak Sovyet Rusya’da yayımlanmasına izin verilmeyen “Kırım Tatarcası-Rusça Sözlük”e dayanmaktadır. Prof. Dr. Refik Muzafarov 12 binden fazla kelimeyi dâhil ettiği sözlüğünün sonunda ise kadın ve erkek adlarının listesiyle Kırım yer adlarının listesine yer verir. Sözlüğün Türkiye Türkçesine uyarlamasını ve baskıya hazırlığını ise Nariman Seyityahya yaptı. Sözlükte Kırım Tatar Türkçesinden kullanılan kelimelerin Türkiye Türkçesi ve Rusça karşılıklarına yer veriliyor. Sözlüğün madde başları gerek Türkiye’de Kırım Tatar Türkçesini öğrenmek isteyenlere gerekse de Türkiye Türkçesini öğrenmek isteyen Kırım Türklerine kolaylık sağlamak maksadıyla hem Latin hem de Kiril harfleriyle veriliyor.

Osmanlı Belgelerinin Dili (Diplomatik) 4. Baskısıyla Okurlarla Buluştu

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesindeki Türk Tarih Kurumu, Osmanlı Belgelerinin Dili (Diplomatik) isimli eserin 4. baskısını gerçekleştirdi.

Sekiz bölümden meydana gelen eserin ilk bölümünde, yazı malzemeleri ve Osmanlı arşiv belgelerinde kullanılan yazılar (paleografya) inceleniyor. İkinci bölümde, padişahlara ait belgelerde rastlanan tuğra; sadrazam gibi yüksek rütbeli idarecilere ait belgelerde rastlanan pençe; maliye belgelerindeki defterdara ait kuyruklu imza ve padişahtan başlayarak sade vatandaşa kadar herkesin kullandığı, fakat resmî belgelerde özel bir yeri olan mühürlere dair bilgiler sunuluyor.  Kitabın en hacimli bölümünü oluşturan üçüncü bölümde ise fetihnâme, tebriknâme menşur, mülknâme gibi padişaha ait belgeler konu ediliyor.

Yüksek kademe yöneticilerin emir ve arz mâhiyetindeki belgelerin ele alındığı dördüncü bölüm; beldeler arası yazışmalara yer verilen beşinci bölüm; daireler arası yazışmalara yer verilen altıncı bölüm; arzuhal, mahzar ve lâyıhaların anlatıldığı yedinci bölüm ve ifta ve kaza organlarınca düzenlenen belgelerin ele alındığı sekizinci bölüm, bu hacimli çalışmanın diğer bölümlerini oluşturuyor. Ayrıca eserin ekler bölümünde bahsi geçen belgelere ilişkin birçok örnek sunuluyor.

İktisat tarihi ve Osmanlı müesseselerine dair çalışmalarıyla birçok akademisyen tarafından öncü kabul edilen Prof. Dr. Mübahat S. Kütükoğlu tarafından kaleme alınan çalışma, diplomatika alanında Türkiye’de yazılmış en kapsamlı eser olma özelliğini sürdürüyor. Üniversitelerin tarih ve bilgi ve belge yönetimi bölümleri başta olmak üzere ilgili diğer bölümlerinde ders kitabı olarak okutulan bu çalışma, hiç şüphesiz alanında önemli bir boşluğu dolduruyor.

TDK’den Türkçe-Özbekçe Sözlük

Türk Dil Kurumu, Özbek Türkçesi üzerine hazırlanan en kapsamlı sözlüklerden biri olan “Türkçe-Özbekçe Sözlük”ü okuyucuyla buluşturdu.

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesinde yer alan kurumlardan biri olan ve farklı dillerin sözlüklerini yayımlamayı sürdüren Türk Dil Kurumu, Türk lehçelerinin sözlüklerini de yayımlıyor. Kurum, bu zamana kadar Azerbaycan, Hakas, Karaçay-Malkar, Kıpçak, Kırgız, Kumuk ve Yakut Türkçesi sözlüklerini de yayımladı. 2017’de ise Kurum hacimli bir Başkurt Türkçesi sözlüğü yayımlayarak alandaki mühim bir boşluğu doldurdu. 2018 yılının ilk aylarında yayımlanan “Kırım Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi-Rusça Sözlük”ten sonra şimdi de kapsamlı bir Özbek Türkçesi sözlüğü Kurumun yayınları arasındaki yerini aldı.

Nasiba Yusupova tarafından hazırlanan “Türkçe-Özbekçe Sözlük”te yaklaşık 35 bin kelime yer alıyor. 674 sayfalık eserin başlangıcında “Türk ve Özbek Alfabesi”, “Türkçe Harflerin Telaffuzu” ve “Kısaltmalar” bölümlerine yer veriliyor. Eser Özbek Türkçesini ve Türkiye Türkçesini öğrenmek isteyenlerin işini kolaylaştıracağı gibi karşılıklı kitap çevirileri yapılmasına da imkân sağlayacak, iki ülke arasındaki kültür bağlarını güçlendirecek ve sosyal iletişimi kolaylaştıracaktır.