X. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Düzenlendi
Türk Dil Kurumu tarafından düzenlenen X. Uluslararası Türk Dili Kurultayı’nın açış töreni, Dil Bayramı’nın 92. yıl dönümü olan 26 Eylül 2024 Perşembe günü Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yerleşkesi Konferans Salonu’nda yapıldı.
Törene; Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Sayın Dr. Serdar ÇAM, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı BE Prof. Dr. Derya ÖRS ve Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman MERT’in yanı sıra Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Şahin MUSTAFAYEV, Türkmenistan Büyükelçisi Mekan ISHANGULİYEV, Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yüksel ÖZGEN, Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Doç. Dr. Zeki ERASLAN, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Ahmet KILINÇ, Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman ALİY, MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Prof. Dr. Cihad DEMİRLİ ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa ORÇAN ile bakanlıklar, büyükelçilikler ve diğer kamu kurumlarından temsilciler ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
Törenin açış konuşmaları Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman MERT, Yüksek Kurum Başkanı BE Prof. Dr. Derya ÖRS ve Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Sayın Dr. Serdar ÇAM tarafından yapıldı.
Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman MERT açış konuşmasına, Türkçe sevdalılarının Dil Bayramı’nı kutlayarak başladı. Türkçenin geniş bir coğrafyada binlerce yıldır yaşatılan köklü bir dil olduğunu ifade eden MERT, dil olmadan kültürün, milletin, bilimin, uygarlığın var olamayacağını dile getirdi.
Türk Dil Kurumunun, kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün kutlu gayesi üzerine çalışmalarına devam ettiğini vurgulayan Prof. Dr. Osman MERT, son dönemde büyük bir ivme kazanan “Ortak Türk Alfabesi” çalışmaları ile Türk Dil Kurumunun diğer faaliyetlerinden söz etti.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı BE Prof. Dr. Derya ÖRS konuşmasına, X. Uluslararası Türk Dili Kurultayı katılımcıları ile Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve bünyesindeki kurumların yeni yerleşkesinde bir araya gelmekten duyduğu memnuniyeti ifade ederek başladı.
BE Prof. Dr. Derya ÖRS, Mustafa Kemal ATATÜRK’ün savaş meydanında kazanılan zaferlerin daha büyüğünün kültür ve dil alanında da kazanılması gerektiğini belirten sözlerini vurgulayarak 2017’de Türk Dili Yılı ilan edildiğini ve kamuoyunu harekete geçiren projeler başlatıldığını ifade etti.
BE Prof. Dr. Derya ÖRS “Savaş meydanlarında kazandığı zaferlerden daha büyüklerinin, bilim, kültür ve sanat alanında da kazanılmasına her zaman yürekten inanan ve bunun gerçekleşmesi için kişisel mirasından Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumuna pay ayıran Atatürk, “Türk Dilinin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri” konulu bu ilk Kurultay’dan sonra, 18-23 Ağustos 1934 tarihleri arasında düzenlenen II. 24-31 Ağustos 1936 tarihleri arasında yapılan III. Türk Dil Kurultayı’na da bizzat katılmış; dil kurultayları onun vefatından sonra da düzenli olarak sürdürülmüştür.” dedi.
Ayrıca, 2017’de Türk Dili Yılı ilan edildiğini ve kamuoyunu harekete geçiren projeler başlatıldığını ifade etti. Türk Devletleri Teşkilatı’na üye ülkeler tarafından 34 harfli ortak alfabe üzerinde sağlanan uzlaşının ardından, büyük bir sevinç ve heyecanla Türk dünyasında ortak bir yazı diline doğru yol aldığımız bu tarihi zaman diliminde, Türk Dil Kurumunun doğal dil işleme, derlem, yapay zekâ gibi çağın gerektirdiği yeni ve özgün çalışmalarına da hız vermiş olduğunu sözlerine ekledi.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Dr. Serdar ÇAM, 1932’den bugüne ulaşan Türk Dili Kurultayı’nın Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun yeni yerleşkesinde başlatılmasının yeni bir sürece işaret etmesi bakımından önemli olduğunu dile getirdi. Barışı tesis etmenin Türkçenin bir misyonu olduğunu belirten Dr. Serdar ÇAM, coğrafyanın barışı, huzuru ve geleceği açısından bilim insanlarının daha çok ses vermeleri gerektiğine değindi.
Açış töreni kapsamında “2024 Yılı Türk Diline Hizmet Ödülleri” de sahiplerini buldu. Ödüller, bilimsel araştırmaları ve eserleri ile Türk dilinin hem tarihî hem çağdaş dönemleri ile ilgili sorunlarına ışık tutan Prof. Dr. András RÓNA-TAS, Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ, Prof. Dr. Robert DANKOFF ve Prof. Dr. Zeki KAYMAZ’a; T.C. Millî Eğitim Bakanlığı ile Avrupa Türkolojisinin öncülerinden Macaristan Eötvös Loránd Üniversitesi Türkoloji Bölümüne (ELTE) verildi.
