Girne’de Deniz Ticareti Tarihi Konuşuluyor.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesindeki Türk Tarih Kurumu, Girne Üniversitesi ve Yakın Doğu Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen X. Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu, 12-13 Nisan tarihlerinde Girne’de gerçekleştirildi. 2009 yılından bu yana düzenlenen sempozyum dizinde bu yıl bir deniz ticareti merkezi olarak Doğu Akdeniz ve Kıbrıs ele alındı.
Girne Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İlkay Salihoğlu, Yakındoğu Üniversitesi Dekanı Prof. Dr. Ali Efdal Özkul ve Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Güldem Cerit’in konuşmalarıyla açılan etkinliğin ikinci gün oturumları, Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan’ın katılımcılara hitabıyla başladı.
Konuşmasında binlerce yıldır Akdeniz üzerinde sürdürülen egemenlik mücadelesine ve Akdeniz’de giderek güçlenen Türk varlığına dair değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Turan, ilk olarak 7. yüzyıl ortasında İslam donanmasıyla yola çıkıp Kıbrıs’a ulaşan ve Kıbrıs’a mührünü vurarak tarihe yön veren Hala Sultan’ı andı. Ardından Türklerin ilk defa Akdeniz’de siyasi hakimiyet kurmasını sağlayan ve müesseseleriyle döneme damga vuran Selçuklulara değinen Prof. Dr. Turan, “Akdeniz”e isminin, Suriye’ye gelen Oğuzlar tarafından verildiğini ve bir yere isim vermenin bir aitlik ilişkisi yaratması bakımından bu isimlendirmenin önemli olduğunu söyledi. Türk denizciliğinin gelişmesinde bir mihenk taşı olan İzmir’in fatihi Çaka Bey’e de değinen Prof. Dr. Turan, Türklerin onunla denizleri keşfettiğini ve denizciliği öğrendiğini söyledi.
Yol güvenliğini sağlayan ve büyük limanları ele geçiren Selçukluların, kendilerini Bizans’ın çok üstüne taşıyarak bir anda dünyanın en müreffeh devleti haline geldiğini söyleyen Prof. Dr. Turan, Haçlı saldırıları ve Doğu’dan gelen Moğol istilalarına karşı Selçukluların varlığını muhafaza etmesinin ve daha sonraki süreçte Osmanlı gibi büyük bir dünya imparatorluğunun ortaya çıkmasının bu iktisadi birikim ve güçle sağlandığını dile getirdi.
Preveze Deniz Savaşı, Kıbrıs ve Girit’in Türklerin hâkimiyetine geçmesi gibi hadiselerle Akdeniz üzerinde yaşanan egemenlik savaşlarının Osmanlı döneminde de sürdüğünü belirten Prof. Dr. Turan, Hindistan ve Amerika gibi dünyanın diğer ucundaki önemli deniz alanlarına rağmen Akdeniz’in önemini hiçbir zaman kaybetmediğini söyledi. “Akdeniz’in bugün hala paylaşılamaz olmasının sebebi tarihi ve kültürel birikime sahip olmasıdır. Fakat bu uğurda birçok millet ağır bedeller ödemiştir.” diyen Prof. Dr. Turan, günümüzde de Türkiye’nin yanı sıra Birleşmiş Milletlerde veto etme yetkisine sahip Amerika, Fransa, İngiltere gibi devletlerin de Akdeniz’de donanmalarının bulunmasının, Akdeniz’in vazgeçilmezliğinin göstergesi olduğunu söyledi.
Etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçenlere teşekkür eden Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan, etkinliğe ev sahipliği yapan Girne Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İlkay Salihoğlu’na ve Sempozyum Yöneticisi Prof. Dr. Ali Efdal Özkul’a hediye takdiminde bulundu. Yurt içinden ve yurt dışından 45 bilim insanının katıldığı etkinlik, değerlendirme oturumuyla sona erdi.
